Verwarmen met lucht/lucht-warmtepomp levert besparing op tot 33%

Door de hoge gasprijzen en de stimuli van de overheid om over te stappen naar hernieuwbare energie zitten warmtepompen in de lift. De Belgische vereniging van verwarmingsfabrikanten en -importeurs ATTB en warmtepompassociatie WPAC noteerden het voorbije half jaar een stijging van 200% in de verkoop. Warmtepompen van het type lucht/lucht worden helaas nog miskend als energiebesparende verwarmingsoplossing, ondanks hun sterk potentieel in renovatie. Ze brengen soms de duurzame uitkomst waar andere types warmtepompen moeilijk haalbaar zijn.

Tot nu toe vooral populair als koeling

De voorbije drie jaar werden in België 380.000 lucht/lucht-warmtepompen geïnstalleerd volgens de cijfers van ATTB en WPAC, de beroepsfederatie van warmtepompleveranciers. Tot voor de energiecrisis werden ze vooral verkocht als airco's. Maar ze kunnen hun werking ook omkeren en als verwarming functioneren. Ze worden daarom soms omschreven als ‘omkeerbare lucht/lucht-warmtepompen’ of ‘aircoheaters’. Als we alle geplaatste aircoheaters uit 2021 deze winter voor verwarming gebruiken, zouden ze 1094 GWh duurzame warmte leveren.

Energiezuinig verwarmen zonder comfortverlies

Het seizoensrendement van lucht/lucht-warmtepompen voor verwarming lag de voorbije jaren rond de 4. Dat wil zeggen dat ze doorheen het jaar gemiddeld 4 kW warmte produceerden op basis van 1 kW elektriciteit. Ze leveren dus een serieuze kostenbesparing op de verwarmingsfactuur op, des te meer als er gratis zonnestroom beschikbaar is. Een welkome verademing voor velen als je weet dat heel wat Belgen nu aan comfort inboeten door de verwarming enkele graden lager te zetten of bepaalde ruimtes niet te verwarmen om te besparen op hun energiefactuur, zoals bleek uit recente onderzoeken van iVox. 

Renovatieoptie als ingrijpende werken niet mogelijk zijn

De meest gekende verwarmingswarmtepompen, lucht/water- en geothermische warmtepompen, werken het efficiëntst met een warmteafgiftesysteem op lage temperatuur: lagetemperatuurradiatoren, vloerverwarming of ventiloconvectoren. Het is niet in elke woning evident om een dergelijk systeem te plaatsen. Zeker in huizen waar er nog geen centraal verwarmingssysteem is, wat het geval is in zo’n 20% van het Belgisch woningbestand, vraagt het ingrijpende en kostelijke werkzaamheden.

Lucht/lucht-warmtepompen daarentegen verdelen de warmte via de lucht met binnenunits. Ze kunnen snel en met weinig breekwerk geplaatst worden. Dat maakt ze de geknipte oplossing voor woningen die nu decentraal verwarmd worden, bijvoorbeeld met gas- of accumulatiekachels, of voor woningen die gebonden zijn aan hogere temperaturen van het afgiftesysteem.

Overheid mist kansen voor klimaat

Lucht/lucht-warmtepompen kunnen een belangrijke bijdrage leveren om de doelen van de Europese Green deal en Fit for 55 te behalen: klimaatneutraal tegen 2050 en 55% minder CO₂-uitstoot tegen 2035 tegenover 1990. Zeker als ze kunnen werken op CO₂-neutraal geproduceerde stroom.

Om hun potentieel te benutten en de uitrol van warmtepompen in renovatie te versnellen, is het volgens ATTB en WPAC noodzakelijk dat de Belgische premiestelsels het lucht/lucht-systeem beter stimuleren en het niet meer uitsluiten als het ook kan koelen. Vlaanderen zette een eerste stap en kent al een premie toe voor lucht/lucht-warmtepompen die kunnen koelen als er ook zonnepanelen zijn. Die premie verdubbelt zelfs als de warmtepomp elektrische accumulatiekachels vervangt. De sectororganisatie vestigt er verder de aandacht op dat de koelrendementen bij de meeste fabrikanten de laatste jaren fel verbeterd zijn. De EPB- en EPC-softwaresystemen zouden ook dit rendement in rekening moeten brengen, zodat de meest energiezuinig koelende lucht/lucht-warmtepompen beter scoren.