Associatie voor de Thermische Technieken in België

Association pour les Techniques Thermiques en Belgique

attb

Houtkachels, pelletkachels en open haarden moeten minder schadelijke stoffen uitstoten

De flakkerende vlammen in een houtkachel of een open haard zorgen voor een nauwelijks te evenaren gezelligheid en vaak ook voor een heel aangenaam warmtegevoel. Maar spijtig genoeg stoten veel van die toestellen ook heel wat vervuilende stoffen uit en daar wil men in de drie Gewesten van ons land wat aan doen. In de eerste plaats door de consument ervan te overtuigen zijn oude kachel te vervangen door een nieuw exemplaar én dat beter te gebruiken en te onderhouden.

Vlaanderen: Green Deal Huishoudelijke Houtverwarming

Om de negatieve impact van het gebruik van oudere houtkachels en open haarden op de luchtkwaliteit en op de menselijke gezondheid te beperken, hebben Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw Joke Schauvliege, technologiefederatie Agoria (als vertegenwoordiger van de producenten en verdelers van houtkachels en haarden) en enkele milieuorganisaties, op 22 oktober 2018 de Green Deal Huishoudelijke Houtverwarming ondertekend. Die Deal loopt vier jaar tot oktober 2022. Na twee jaar is er een tussentijdse evaluatie voorzien.

Wat houdt deze Green Deal in?

De boodschap van de Green Deal is niet dat de overheid wil aansturen op een totaalverbod. Hout als brandstof is natuurlijk en hernieuwbaar, vaak gratis of goedkoop beschikbaar, en de Vlaming houdt van de gezelligheid van de kachel of open haard. Dat wil niemand hem afpakken. Maar de milieuschade door kachels en open haarden moet wel teruggedrongen worden.

Houtverbranding in oudere houtkachels en open haarden, een slecht gebruik van kachels en minder kwalitatieve kachels en brandstof, hebben een significante impact op de luchtkwaliteit en op de gezondheid van de gebruikers en de omwonenden. De Green Deal Huishoudelijke Houtverbranding wil daarom op korte, middellange en lange termijn de negatieve impact van stooktoestellen op hout beperken en de globale energie- en milieuprestatie verhogen. De volgende vier jaar worden alle praktische zaken uitgewerkt: de norm, de controle en de eventuele strafmaat of compensatie. Daarna – dus in 2022 – schiet alles in gang. Tegen 2030 moet de uitstoot van fijn stof door houtkachels, pelletkachels en open haarden gehalveerd zijn.”

Op korte termijn moet de Green Deal zorgen voor een sanering van de meer vervuilende toestellen, het verbeteren van het stookgedrag en een regelmatig onderhoud van kachels en rookgasafvoer. Alle haarden en kachels zullen gecontroleerd worden. Hoe dat juist zal gebeuren wordt nog onderzocht.

Op middellange termijn wil de Green Deal sturen richting emissiearme en zeer energiezuinige toestellen en zorgen voor het beter benutten van de houtstromen.

Op lange termijn moet een duidelijke visie ontwikkeld worden over huishoudelijke houtverbranding in de toekomst. Hierbij moet rekening gehouden worden met de evolutie van de verschillende energiebronnen, de daling van de warmtevraag in onze woningen via betere isolatie en de mogelijkheden rond betere sturing en vermarkting van kwaliteitshout.

Brussel: verwarmen met hout is niet echt geschikt voor een stedelijke omgeving

Hout wordt in het Brusselse Gewest veel gebruikt als bijverwarming in woningen en het aantal nieuwe hout- en pelletkachels is er de laatste jaren toegenomen. Maar volgens Leefmilieu Brussel stoten ook die nieuwste toestellen nog schadelijke stoffen uit, zelfs nog steeds meer dan gewone gasketels. Het is dan ook niet evident om op een gezonde en efficiënte manier te verwarmen met hout. De kwaliteit van de brandstof, een roetfilter en een goede afstelling zijn cruciale elementen in het gebruik ervan.

Hout als Biomassa wordt ook in Brussel beschouwd als een hernieuwbare energiebron, op voorwaarde dat er op duurzame en verantwoordelijke wijze aan land- en bosbouw wordt gedaan en dat het verbruik de productie niet overschrijdt. Volgens Leefmilieu Brussel wordt aan die voorwaarden vaak niet voldaan.

Impact op de luchtkwaliteit

Bij de verbranding van hout komen verschillende schadelijke stoffen vrij die een negatieve impact hebben op de luchtkwaliteit, terwijl de Europese Unie steeds striktere emissie- en concentratienormen oplegt. De grote installaties zijn onderworpen aan een milieuvergunning die rekening houdt met de impact op de luchtkwaliteit, maar dat geldt niet voor kleine installaties zoals houtpelletkachels of houtketels.

De impact van houtverwarming op de kwaliteit van de binnen- en buitenlucht hangt af van het type ketel (open of gesloten haard, kachel, insert of pelletketel), van de in de ketels toegepaste technologie en van de manier waarop men ze gebruikt.

De verbranding van hout produceert veel verontreinigende stoffen die schadelijk zijn voor de gezondheid, namelijk vluchtige organische stoffen (VOS), koolmonoxide (CO), fijnstof, dioxines en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s). Zelfs al is het aandeel van hout in het Brusselse Gewest voor verwarming vrij klein (0,5% van het totale verbruik), toch is de verbranding ervan verantwoordelijk voor één derde tot de helft van de uitstoot van deze stoffen. Het gebruik van een efficiënte ketel, in combinatie met de kwaliteit van het hout, zorgt ervoor dat deze emissies verminderen; toch blijven deze toch nog hoger dan de emissies die worden uitgestoten bij het gebruik van gas, of zelfs mazout, als verwarming.

De toekomst van houtverwarming in het Brussels Hoofdstedelijke Gewest

Het potentieel van hout (of biomassa) als energiebron in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest blijft beperkt. Hout en pellets zijn niet in grote hoeveelheden beschikbaar, ook al kan in het een deel van het Zoniënwoud hout duurzaam ontgonnen worden. Deze biomassa zou dus moeten ingevoerd worden, wat voor nog meer luchtverontreiniging zou zorgen. Ook moet het gestockeerd kunnen worden, waarvoor de plaats en het volume vaak ontbreekt.

Met de uitdagingen van de toekomst sluit het Gewest echter niet uit om biomassa in te schakelen, op voorwaarde dat het op een duurzame en niet belastende wijze voor de gezondheid wordt verwerkt. Maar, met het oog op de volksgezondheid, het beschermen van de regionale luchtkwaliteit en Europese verplichtingen, zet de Brusselse Regering zich in voor regelmatige bewustmaking over de negatieve gevolgen van het verbranden van hout in al zijn vormen.

Bovendien zal het, via de regionale wetgeving vanaf 2021, worden verboden om centrale verwarmingssystemen te installeren die op hout of afgeleiden ervan werken.

Enkele tips als je toch hout gebruikt om te verwarmen

  • Kijk naar de kwaliteit van het brandhout: gebruik uitsluitend droog, proper en onbehandeld hout. Harshoudend (zacht) hout zoals den, spar, berk, pallethout... is niet geschikt voor de meeste kachels en haarden.
  • Te veel hout ineens in de kachel leggen, zorgt voor een onvolledige verbranding en dus veel fijn stof. Zorg ervoor dat er voldoende lucht kan circuleren zodat het verbrandingsproces optimaal kan verlopen.
  • Kies een degelijk toestel: een open haard stoot meer verontreinigende stoffen uit dan een gesloten haard. Oude houtkachels kunnen tot 5.000 mg fijn stof/Nm3 uitstoten, zij hebben geen roetfilter en zijn uitermate slecht voor de binnenhuislucht en dus voor je gezondheid.
  • De nieuwe Europese Richtlijn legt een Ecolabel op met een minimum rendement voor alle nieuwe toestellen en een duidelijke etikettering. Let hierop bij aankoop.
  • Zorg voor een goede afstelling: oude kachels zijn meestal niet volledig luchtdicht en de luchttoevoer kan niet geregeld worden. Zwarte glasramen zijn een typisch gevolg van een slechte verbranding. Het is belangrijk om dan na te gaan wat er fout loopt en het probleem op te lossen.
  • Laat je toestel jaarlijks onderhouden en laat de afvoerleidingen voor verbrandingsgassen nakijken door een erkend vakman. Vergeet ook het rookkanaal niet.

Door deze tips te volgen, komt er heel wat minder fijnstof vrij en zal het rendement van de verbranding hoger liggen, waardoor je dus ook minder hout zal verbruiken. En vergeet vooral niet te verluchten en ventileren zodat de vervuilde lucht uit de woning wordt verwijderd.

Wallonië: verwarmen met hout is economisch en ecologisch als je het correct aanpakt

Verwarming met hout is in Wallonië nog steeds bijzonder populair. De grondstof is er dan ook overvloedig voorradig. De Waalse regering wil tegen 2020 20% hernieuwbare energie produceren en rekent daarvoor in belangrijke mate op hout als hernieuwbare en duurzame energiebron.

Verwarmen met hout heeft heel wat voordelen

  • Het is een hernieuwbare energie, die het milieu respecteert.
  • Hout als brandstof is een goed alternatief voor fossiele brandstoffen als olie en aardgas.
  • Er bestaan momenteel houtverwarmingssystemen met een heel hoog rendement. Als hout gebruikt wordt in de vorm van pellets kan de volledige installatie geautomatiseerd worden wat ervoor zorgt dat verwarmen met hout even comfortabel wordt als verwarmen met stookolie of aardgas.
  • De productie van hout als brandstof en de productie van houtkachels zorgt voor heel wat werkgelegenheid in eigen streek.
  • Brandhout kan ook ingezet worden voor installaties van warmtekrachtkoppeling waarbij ook elektriciteit geproduceerd wordt.
  • Een houtkachel als (bij)verwarming is uiterst geschikt om je woning snel op te warmen in de tussenseizoenen.
  • Wie zelf over hout beschikt kan heel goedkoop verwarmen. Zelfs als je brandhout moet aankopen zal je met een efficiënte kachel vaak goedkoper uitkomen dan met een fossiele brandstof. Hoe dan ook zal de warmte veel aangenamer aanvoelen.
  • Hedendaagse verwarmingstoestellen op hout beschikken over een grotendeels gesloten circuit en zijn dan ook nauwelijks nog vervuilend.

Gebruik je houtkachel volgens de regels van de kunst

  • Verwarmen met hout is pas echt economisch én ecologisch als je over een goed toestel beschikt dat je regelmatig laat onderhouden en op een correcte manier gebruikt.
  • Alle tips om verstandig te verwarmen met hout vind je op www.lamaitrisedufeu.be, hier volgen al de belangrijkste.
  • Vraag van bij het begin raad aan een vakman. Kies samen met hem een toestel dat is aangepast aan je woning en aan je levensstijl. Kies ook voor een toestel met het juiste vermogen.
  • Koop geen occasie, je betaalt beter wat meer voor een nieuwe hoogrendementskachel.
  • Zorg ervoor dat je rookkanaal proper is en de diameter groot genoeg.
  • Volg steeds de aanbevelingen van de fabrikant.
  • Gebruik alleen het type brandstof met de afmetingen die worden voorgeschreven door de fabrikant.
  • Koop of gebruik alleen kwaliteitshout uit de regio met een label.
  • Het hout moet droog zijn en onbehandeld.
  • Je moet het hout langs boven aansteken, zonder krantenpapier.
  • Vul de kachel weinig maar regelmatig bij.
  • Beschadig de wand van de kachel niet met de houtblokken.
  • Gebruik het toestel steeds op zijn maximale vermogen.
  • Stel het toestel altijd goed af.
  • Laat de kachel en het rookkanaal regelmatig onderhouden.

 

Toon alle nieuwsberichten
attb
Om u beter van dienst te zijn, maakt deze website gebruik van cookies. Als u verder surft op deze website gaat u akkoord met het plaatsen van deze cookies.